การเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์ การเรียนการสอนรูปแบบใหม่ในยุคไอที
การเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์
การเรียนการสอนรูปแบบใหม่ในยุคไอที
การเรียนการสอนรูปแบบใหม่ในยุคไอที
ฟาฏินา วงศ์เลขา
จากหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 5 ม.ค. 53
จากหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 5 ม.ค. 53
ปัจจุบันเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ และอินเทอร์เน็ตได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว จากกระแสที่มาแรงทำให้หลายประเทศทั่วโลกต่างก้าวเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงที่มีการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศมาร่วมพัฒนากิจกรรมต่าง ๆ ของประเทศ ณ วันนี้เครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะบริการ WWW (World Wide Web) ได้ก้าวมาเป็นเครื่องมือชิ้นสำคัญในการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเรียนการสอน การฝึกอบรม รวมถึงการถ่ายทอดวิชาความรู้ นับเป็นการเพิ่มช่องทางในการติดต่อสื่อสารระหว่างผู้สอนและผู้เรียนมากยิ่งขึ้น
ประเทศไทยได้มีการนำคอมพิวเตอร์ มาใช้เป็นเครื่องมือในการสร้างสื่อการเรียนการสอนมาเป็นเวลานานพอสมควร โดยเริ่มต้นตั้งแต่การใช้คอมพิวเตอร์ เป็นเครื่องมือในการเรียนการสอน วิชาคอมพิวเตอร์ ต่อมาได้พัฒนาสื่อการเรียนการสอน ที่เรียกว่า สื่อคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หรือ CAI (Computer Aided Instruction) ปัจจุบันมีสถานศึกษาหลายแห่งได้หันมาใช้เครือข่ายอินเทอร์เน็ต ที่เรียกชื่อกันแตกต่างหลากหลาย เช่น WBI (Web Based Instruction) WBL (Web Based Learning) หรือ WBT (Web Based Training) เป็นต้น ที่เป็นการจัดระบบการเรียนการสอนเพื่อรับส่งข้อมูล เนื้อหาความรู้ระหว่างผู้เรียนและผู้สอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และได้รับการพัฒนาปรับปรุงรูปแบบมาเป็นสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ e-Learning (Electronis Learning) เป็นรูปแบบการเรียนการสอนออนไลน์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างสูงเช่นเดียวกับอีกหลายประเทศ
การเรียนการสอนในรูปแบบ e-Learning มีความโดดเด่นที่เห็นได้ชัดเจน เช่น มีความยืดหยุ่น คือ ผู้สอนสามารถปรับปรุงข้อมูลได้อย่างรวดเร็วตลอดเวลา และสร้างความสะดวกสบายแก่ผู้เรียนที่สามารถเรียนได้โดยไม่จำกัดเวลา และสถานที่ โดยเฉพาะในปัจจุบันสามารถเข้าถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้ง่ายมากขึ้น และค่าใช้จ่ายในการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตลดลง อีกทั้งประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทาง เพราะผู้เรียนสามารถเรียนโดยใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใดก็ได้ โดยไม่จำเป็นต้องไปสถานศึกษาหรือที่ทำงาน และที่สำคัญสามารถประเมินผลได้ทันทีว่าผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจและสามารถปฏิบัติได้หรือไม่
คุณภาพของการเรียนการสอนแบบ e-Learning นั้น ขึ้นอยู่กับความสามารถในการสร้างหลักสูตรหรือเนื้อหาที่ต้องเป็นไปอย่างมีลำดับขั้นตอน เข้าใจง่าย ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองได้โดยไม่ต้องไปคิดพึ่งพาผู้สอน ต้องให้ผู้เรียนได้อ่านและฝึกฝนตำราให้ครบตามแผนที่วางไว้ มีแบบทดสอบเพื่อวัดความเข้าใจทีละขั้นตอน จนแน่ใจว่าผู้เรียนเข้าใจตามเนื้อหาจนครบถ้วนสมบูรณ์ตามหลักสูตร และหัวใจสำคัญที่สุดคือจะต้องมีการสื่อสาร 2 ทางระหว่างผู้สอนและผู้เรียนด้วยกันเอง
ถ้าพูดถึงการฝึกอบรมผ่านระบบออนไลน์ คงไม่อาจมองข้ามศูนย์ระดับภูมิภาคว่าด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาของซีมีโอ (SEAMEO INNOTECH) เพราะถือเป็นองค์กรที่สามารถสร้างและพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมออนไลน์ได้ในระดับมืออาชีพ และมีหลักสูตรที่หลากหลาย เช่น ICeXCELS, SUPEReXCELS, TECHeXCELS, TEACHeXCELS เป็นต้น
“PEACeXCELS” ก็เป็นอีกหนึ่งหลักสูตรฝึกอบรมออนไลน์ที่น่าสนใจ ที่ศูนย์ SEAMEO INNOTECH กำลังจัดฝึกอบรมให้กับผู้บริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา/มัธยมศึกษาและผู้แทนกระทรวงศึกษาธิการของประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่มีบทบาทสำคัญด้านการส่งเสริมสันติวัฒนธรรม และการยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม หลักสูตรนี้มีผู้แทนของประเทศไทยเข้าร่วม 3 คน คือ นายยุทธนา ศรีจำปา รองผู้อำนวยการโรงเรียนห้วยต้อนพิทยาคม จังหวัดชัยภูมิ นางมะลิ พึ่งสถิตย์ รองผู้อำนวยการวิทยาลัยสุโขทัยโปลีเทคนิค จังหวัดสุโขทัย และนางฟาฏินา วงศ์เลขา ผู้แทนสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ และผู้แทนจากประเทศต่าง ๆ ได้แก่ ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย มาเลเซีย กัมพูชา และลาว
ในการฝึกอบรมหลักสูตรดังกล่าว ทางศูนย์ SEAMEO INNOTECH ได้ส่งรหัสประจำตัว (Password) สำหรับเข้าสู่โปรแกรม i-FLEX พร้อมเอกสาร และ VCD ประกอบการฝึกอบรมไปให้ทุกคนได้ศึกษาเรียนรู้ล่วงหน้า มีการติดต่อผ่านทางอีเมล์ (E-Mail: Electronics Mail) เพื่อยืนยันความพร้อมเป็นระยะ ๆ และมีการทดลองระบบก่อนมีการปฐมนิเทศสร้างความเข้าใจให้กับผู้เข้ารับการฝึกอบรม โดยกำหนดให้มีการทำแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อประเมินระดับความรู้ และทำแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อวัดความก้าวหน้าหลังการเรียนจบในแต่ละเล่ม ทั้งนี้ หลักสูตรกำหนดวันเวลาให้ทุกคนออนไลน์พร้อมกันภายใต้หัวข้อ MyChat สัปดาห์ละ 1 ครั้ง เพื่อร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับเนื้อหาสาระที่กำหนดในแต่ละสัปดาห์ โดยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 10 คน ซึ่งผู้ฝึกอบรมสามารถโต้ตอบกับอาจารย์และเพื่อนร่วมชั้นเรียนที่มาจากประเทศต่าง ๆ ผ่านทางออนไลน์ อีกทั้งผู้ฝึกอบรมจะต้องมีส่วนร่วมในการอภิปรายและแสดงความคิดเห็นภายใต้หัวข้อ MyForum ที่อาจารย์หรือเพื่อนร่วมชั้นเรียนเป็นผู้กำหนดขึ้น นอกจากนี้ ยังจำเป็นต้องศึกษาค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น วีดิโอ วารสาร งานวิจัย ความคิดเห็นของบุคคลต่าง ๆ เป็นต้น และที่สำคัญทุกคนจะต้องส่งการบ้านเมื่อเรียนจบแต่ละเล่มด้วย สุดท้ายจะมีการประเมินผลว่าผู้เรียนจบหลักสูตรหรือไม่ โดยพิจารณาจากการมีส่วนร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ของหลักสูตร PEACeXCELS ตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด
การเรียนการสอนผ่านระบบออนไลน์เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่จะสื่อการเรียนรู้ที่สามารถเอื้ออำนวยความสะดวกให้ผู้เรียน ทั้งในเรื่องของเวลา สถานที่ และค่าใช้จ่ายที่ลดลง จึงเหมาะสมอย่างยิ่งกับการศึกษาในยุคไอทีที่โลกไร้พรมแดน ดังที่ปัจจุบันหลายประเทศได้พัฒนาขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการใช้เป็นสื่อหลักสำหรับแทนครูในการสอนทางไกล ด้วยแนวคิดที่ว่า e - Learning สามารถช่วยในการถ่ายทอดเนื้อหาได้ใกล้เคียงกับการสอนจริงของครูผู้สอนนั่นเอง
(ที่มา http://social.obec.go.th/node/79)